Saka kuşu

sayfasına bakınız.

Saka kuşu Korunma durumu: Asgari endişe (LC)
Bilimsel sınıflandırma
Alem: Animalia (Hayvanlar) Şube: Chordata (Kordalılar) Sınıf: Aves (Kuşlar) Takım: Passeriformes (Ötücü kuşlar) Familya: Fringillidae (İspinozgiller) Cins: Carduelis Tür: C. carduelis
Binominal adı
Carduelis carduelis Linnaeus, 1758
Diğer adları
Avrupa sakası
Carduelis carduelis carduelis 1 yaz mevsimi 2 tüm yıl Carduelis carduelis caniceps 3 yaz mevsimi 4 tüm yıl
Alt türler
Metne bakınız.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Saka kuşu ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.  Wikispecies'te Saka kuşu ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur.

Saka kuşu (Carduelis carduelis), ispinozgiller (Fringillidae) familyasından kafeslerde çok beslenen ötücü bir kuş türü.

İçindekiler

  [gizle] 

• 1 Özellikleri
• 2 Yaşam şekli
• 3 Dağılımı
• 4 Sınıflandırılması

Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Erişkinlerde gaga dibinden gözün arka ucuna kadar yayılan kırmızılığı yalnız gaga ile göz arasındaki koyu esmer bir bant keser. Gözün gerisindeki yanları beyaz, tepe ve boyun yanları siyahtır. Kanatların ortası boyunca, gövdeye doğru sarı renkli geniş bir bant uzanır. Kanatların beyaz lekeli arka kenarları dışında kalan öbür bölümleri siyah, sırt kahverengi, kuyruksokumu beyazımsıdır. Siyah kuyruk tüylerinin uçlarında da beyaz lekeler bulunur. Gençlerde kanat ve kuyruk tüyleri erişkinlerinki gibidir. Ama öbür bölümler grimsi kahverengi ve koyu çizgilidir. Yerli sakaların uzunluğu 12-13 cm, kasım sakalarının (Sibirya sakası olarak da bilinir) uzunluğu 15 cm ve kömürcü sakalarının uzunluğu ise 11 cm civarındadır.

Sakakuşunun adının kökeni ilginçtir. Parlak renkleri, güzel ötüşü ve kafeste kolay beslenebilmesi sebebiyle sakakuşunun çok eski dönemlerden beri kafeste beslendiği bilinmektedir. Doğada sakakuşunun yuva yapmak ya da besin elde etmek için küçük dalları iki ayağı ile tünediği zemine kıstırıp kendine doğru çekebildiği gözlenmektedir. Ortaçağda sakakuşunun bu özelliğinin keşfedildiği ve bunun bir seyir haline getirildiği bilinmektedir. Kafeste beslenen sakanın içme suyu küçük bir kap içine konarak kap tüneğe bağlandıktan sonra kafesin dışına sarkıtılmaktadır. Sakakuşu susayınca doğal yeteneğini kullanarak su kabinin ipini ayaklarıyla çekip kabı tünek hizasına getirmekte ve suyu içmektedir. Bu özelliği sakakuşunun sakalık, yani su satıcılığı mesleğinin adıyla anılmasına yol açmıştır

En iri saka kuşu Carduelis carduelis major/Sibirya sakasıdır.Major sakalar soğuğa en dayanıklı saka türleri olmakla beraber neme en hassas saka türüdür.Türkiye'de görülen, geçim yapan Kasım sakaları olarak bilinen kuşlar C.c.major/Sibirya sakaları değildir.Türkiye'de görülen sakalar batıda C.c.niediecki,doğuda ise C.c.brevirostris alttür sakalardır.

En ufak saka türü ise Carduelis carduelis tschusii ve Carduelis carduelis parva türleridir.Sicilya,Korsika,Elba,Sardunya adalarında görülen ufak yapılı C.c.tschusii türü saka türleri içinde en güzel ötüme sahip olan saka türüdür.

Major sakalara oranla soğuğu sevmeyen bu türler neme karşın majorlere oranla çok daha dirençlidirler.

Yaşam şekli[değiştir | kaynağı değiştir]

Güzel ötüşleri ile tanınan bu kuşlar özellikle devedikeni tohumları ile beslenir. Orman kenarlarında ve ağaçlık yerlerde ürer, üreme mevsimleri dışında küçük sürüler halinde dolaşırlar. Meyve bahçeleri parklarda sık görülen kuşlardandır.Bir ağaca kurduğu yuvası yerden 4 ilâ 10 m yüksektedir. Dişi 4-6 yumurta yumurtlar ve bir üreme mevsiminde 2-3, ender olarak 4 kere kuluçkaya yatar.

Dağılımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Coğrafi dağılımları Avrupa, Asya'nın batısı ve Kuzey Afrika'yı kapsar. Türkiye'nin hemen her yerinde yaz kış görülebilir.

Sınıflandırılması[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu kuş türü içinde farklı ırklar barındıran iki ana gruba bölünmüştür. Bu iki grup komşu oldukları bölgelerde birbirlerine karıştıkları için ayırt edilebilir bir tüy yapısı olsa da caniceps grubu ayrı bir tür olarak tanınmamıştır.

Carduelis carduelis carduelis grubu.

• Carduelis carduelis balcanica. Güneydoğu Avrupa.
• Carduelis carduelis brevirostris. Kırım, Kuzey Kafkasya.
• Carduelis carduelis brittanica. Britanya Adaları.
• Carduelis carduelis carduelis. Avrupa anakarasının büyük kısmı, İskandinavya.
• Carduelis carduelis loudoni. Güney Kafkasya, İran.
• Carduelis carduelis major. Batı Sibirya.
• Carduelis carduelis niediecki. Güneybatı Asya, Kuzeydoğu Afrika.
• Carduelis carduelis parva. Atlantik Adaları, İber Yarımadası, Kuzeybatı Afrika.
• Carduelis carduelis tschusii. Korsika, Sardunya, Sicilya.

Carduelis carduelis caniceps grubu.

• Carduelis carduelis caniceps. Orta Asya'nın güneyi.
• Carduelis carduelis paropanisi. Afganistan'dan Batı Himalayalara ve Tien Shan'a.
• Carduelis carduelis subulata. Orta Sibirya'nın güneyi

Kaynak : Wikipedi

Kanarya Çeşitleri

Kanarya, ispinozgiller familyasına giren, güzel sesiyle ün kazanmış bir kuş türüdür. Evcil hale getirilip kafeste beslenebilecek türleri dışında sadece doğal ortamlarda yaşamını devam ettiren kanarya türleri de bulunmaktadır. Ötüm şekli, renk çeşidi ve fiziki görünümleri bakımından 3 ayrı ana sınıfa ayrılmaktadırlar. Bu ana çeşitlerden başka kanaryalar ırklarına göre farklı özellikler gösteren alt çeşitlere göre incelenebilirler.

Kanarya çeşitleri :

Gloster : Bu kanarya ırkı 1920’li yıllarda İngiltere’nin Gloncestershire kentinde üretilmiştir. Gloster ırkında 2 çeşit kanarya bulunmaktadır. Bu iki çeşit corona ve consord olarak isimlendirilmiştir.Corona ve consord çeşitlerini ayıran özellikler fizikseldir. Corona çeşidi olanların baş kısımlarında yuvarlak ayrılmamış tepe kısmı bulunur, consord çeşidi olanlarda ise bu başlık kısmı bulunmaz. Ömürleri 10 yıl civarıdır. Boy uzunlukları 11,5 cm olmaktadır.

Yorkshire : Anavatanı İngiltere’dir. Boyları 17 cm ye kadar ulaşabilmektedir. Bu çeşidin üretiminde fazla yavru alınmayabilir. 10 yıla yakın bir ömürleri vardır. İsmi YORKSHİRE kontluğundan ileri gelir. Tüyleri kısa ve vücutlarına yapışıktır.

Norwich : 1860 yılından itibaren bilinen İngiltere kökenli bir kanarya ırkıdır. Crest kanaryalarına fazlaca benzemektedirler.15,6 ile 16,5 cm arası bir boyları vardır. Şapkaları yoktur. Bu cinste kuşun gözünün kenarlarındaki tüylerin kesilmesi gerekir.  Norwich  türü kuşlar dayanıklı olmaları ile bilinirler. Tembel olarak nitelendirilebilinecek davranışlar gösterirler.

Taklacı kanarya : 1675’li yıllardan bu yana Almanya’da bilinen bir türdür. Güzel ötüşleri için ve takla gibi kısa gösterişler amacıyla eğitilebilirler. Eğer bu kanarya çeşidini evde besleme niyetiniz varsa erkek olanlarını aynı kafes yerine farklı kafeslerde beslemeniz önerilir.

Lancashire : En iri boyutlu kanarya olarak bilinir. Boyları 22 cm ile 23 cm arasında olabilir. Kafa yapısı geniş ve hafifçe basıktır. Rengi sadece sarı ve beyazdan oluşur.

Roller : Bu kanarya cinsi gayet güzel olan ötüşleri ile bilinmektedirler. Hakiki Roller yani Harz kanaryaları Almanya asıllı olurlar ve çok fazla öterek ortamda gürültü yaratmazlar.

Border : Yorkshire ve Norwich çeşitlerin meydana getirilen ayrı bir kanarya çeşididir. 15,5 cm ye varan boyları vardır. Göze çarpan özellikleri kafa ile vücut kısımlarını birbirinden ayıran bölgenin bir kolye gibi belirgin olmasıdır. Dayanıklı ve bakımı zor olmayan bir kuştur.

Cerest : Kökeni İngiltere’ye kadar giden bu kuşlarda fiziksel dış görünüşleri dikkat çekicidir. İlginç kafa yapıları oldukça güçlü bir yapıdadır. Kırmızı renk hariç bütün reklerde bulunabilmektedir.

Lizard : Bu kanarya çeşidinin yaşamakta olan en eski kanarya türü olduğu bilinmektedir. Yapay eşleştirme sonucunda elde edilir ancak üretimi oldukça özen istemektedir. Bir süre bu kuş çeşidi fazla rağbet görmemiştir ama şimdi tekrar eski popülerliğine ulaşmıştır. Tüyleri parlak renkli ve sıktır.

Malinous : Belçika bülbülü olarak da bilinir. Malinous kanarya çeşidinin çınlayan güzel bir ötüşü vardır. Dişileri yavrularına iyi bakarlar.

Kaynak: http://www.kuslar.gen.tr/kanarya-cesitleri.html

Solucanlar

SOLUCANLARIN YARARLARI

Bilimsel olarak solucanlar üzerine yapılan çalışmalar hiç kuşkusuz 1 yüzyıldan fazla bir zamandır sürmektedir. Birçok çiftçi, meyve bahçesi sahibi ve diğer üreticiler içerisinde solucanların yaşadığı topraklarda bitki ve meyvelerin yaşamları daha da zengindir. Solucanların faydalı olan nitelikleri arasında en başta dışkıladıkları gübreleri gelmektedir. Solucan gübresinin kimyasal ve mineral elementleri bitki ve sebzelerin kökleri tarafından büyümek için kullanılır. Sindirim esnasında bu maddeler karakter değiştirirler ve çözülebilir bir forma girerek bitkiler için çabuk alınabilir bir şekil alırlar.

Solucan gübresi ve diğer organik gübre içinde yetişmiş olan bitkilerin birçok faydası vardır. Genel olarak, benzerlerinde daha ince yapraklar ve çıplak dalar varken, solucan gübresi ile beslenmiş olan bitkilerde yeşil aksamlar daha kalın ve zengin olur. Meyve ağaçları daha fazla meyve tutumuna gider. Fakat solucan gübresiyle yetişen bitkilerde asıl göz alıcı şeyler şunlardır; normal metotlarla yapılan üretime göre daha az emek, daha az su, daha az gübre gerektirir. Solucanlar mekanik tarımın yokluğunda dünyanın en iyi ve en etkili pulluk görevini görürler.

Solucanların toprakta açtıkları tünel ağı, toprağın havalanmasında yüzey tarımını yaptığından daha etkili ve derindir. Aynı zamanda yüzeye çok yakın olan kökçüklerin beslenmesini zarar vermeden sağlamakta ve onların azami besini almasına olanak yaratmaktadır. Solucanlar bikrinin altında daha serin yerleri tercih ederler ve tünellerini çoğunlukla buralara kazarlar. Sulama süresince, büyük bir miktarda su bu tüneller vasıtasıyla toprağın derinliklerine sızar ve bunun sonucunda kök bölgesinin ötesine daha az su giderken suyun çoğu ağaçların derin köklerine kadar erişir.

Solucanlar doğa için gerçek manada bir toprak yapıcı ve düzenleyicidir. Meyve bahçeciliği ve bahçıvanlık, seracılık, tarım vs. onsuz düşünülemez.

Solucan gübresi besin düzeyini arttırmasına ek olarak, besinleri bitkinin alabileceği formlara sokan ve toprakta mevcut bulunan milyonlarca yararlı bakteriyi de içerir. Solucan gübresi, sıcak veya soğuk normal kompost yöntemi ile elde edilen kompostlarda olmayan yararlı bir bileşeni, mukusu içerir. Mukus, gübre içindeki besinlerin açığa çıkmasını yavaşlatır ve ilk sulamada besinlerin kaybolup gitmesini engeller. Solucan gübresi tek başına tohum filizlendirmek için genellikle çok zengin bir içeriğe sahiptir. Solucan gübresi serpe gübreleme için ve saksılarınıza ¼ oranında katılmak üzere oldukça faydalıdır.

Georgia Üniversitesinde yapılan bir çalışma ortaya çıkarmıştır ki, solucan gübresinin kullanıldığı bitkiler, kimyasal gübrelerin kullanıldığı bitkilerden %126 daha fazla büyüme göstermiştir. Bunu bilen çiftçiler, içerisinde solucan gübresi olan toprağa bir yığın para dökmektedirler.

Aslında fayda açısından, geniş bir çerçeveden bakılırsa söylenecek çok şey vardır. Günümüzdeki ekolojik bilinç eğilimiyle insanlar daima organik besin tüketmenin ve gereksiz atıkların depolanmasını engellemenin, geri dönüşüme gitmesinin yollarını aramaktadırlar. 

Solucan gübresi üretimi, küçük toprak meleklerine övgülerini dile getiren amatör ve profesyonel binlerce gübre üreticisinin yaptıkları işin, gerçekten de bir çeşit “yer altı örgütü, hareketi” gibi işlemekte olduğunun göstergesidir.  

YARARLI FAALİYETLERİ

    1. Toprak solucanları, adından belli olduğu üzere, ömrünün çoğunu topraktaki tünellerinde nemli ortamta yaşayarak geçirirler. 

    2. Tüneller sayesinde toprak gözenekli hake gelir ve bu durum toprağın havalanmasına ve köklerin gelişerek derine nüfuz etmesine yardımcı olur. Bu nedenle solucanlar çiftçinin dostudurlar. 

    3. Solucanların beslenme kanalları bir biyoreaktör olarak işlev görür. Toprak yüzeyinde çürümekte olan atıklar solucanlar tarafından sindirildikten sonra, yüksek kalitede bir gübre ve su tutucu olarak tekrar toprağa döner. Bunun yanısıra solucanın beslenme kanalı içinde yer alan mikroorganizmalar antibiyotikler, vitaminler, enzimler vb. maddelerin üretilmesini de saplar. Böylece toprak daha da zengin olur. Tüm bu sürecin adı vermikompost üretimidir (vermicomposting). Vermikompost nitelik ve nicelik yönünden örneğin şekerkamışı, üzüm, mango gibi ürünlerin değerini ve kalitesini arttırır.

    4. Toprak solucanları balık avında yem olarak kullanılır.

    5. Toprak solucanları kabile toplulukları tarafından geleneksel olarak sarılık, mesane taşları, basur, ishal gibi hastalıklarda kullanılır. 

    6. Solucanlar Çin, Japonya, Burma, Avustralya gibi ülkelerde besin maddesi olarak kullanılırlar.

    7. Solucanlar besin zinciri basamağını biçimlendirirler. Kurbağalar, kuşlar, kertenkele gibi bir çok hayvan onları yem olarak avlarlar. Kimyasal pestisitlerin ve gübrelerin kontrolsüz kullanılmaları nedeniyle solucanların nüfusu hızla düşmektedir. Bu durum ekolojik dengesizliğe neden olmaktadır. Solucanlar aynı zamanda bazı patojenik parazitlerin istilasıyla da yelef olurlar. 

    8. Vermikompost ile toprağın verimliliğini arttırır.
   
    9. Akvaryum balıklarının besinleridir.

    1o. Mesane taşı, hemoroit, kireçlenme, sarılık, dişeti iltihabı, ishal, kısırlık ve doğum sonrası zayıflık için ilaç olarak kullanılır. 

ZARARLI FAALİYETLERİ

    1. Solucanlar tünel kazarak oyun alanlarını ve arazileri mahvederler. Toprak altı su seviyesinde sızıntılara neden olabilir ve eğimlerde toprak erezyonuna neden olabilir. 

    2. Aşırı bol oldukları zaman bitki fidelerine zarar verebilirler. 

    3. Bazı türleri kurbağalar üzerinde dış parazittirler.

    4. Golf zeminine zarar verirler. Tepelik alanlarda toprak erozyonuna neden olurlar.

    5. Bitkilerin köklerine zarar verebilir. Örneğin:

        •  P. Elongeta türü solucan Piper Betal adlı bitkinin kökleri için zararlı olabilir.
      
        •  Çeltik köklerine ise Malabaria Podudicula ve Aphanescus Oryzivorous türü solucanlar zarar verebilir.

        •  Kakule bitkisinin gövde/kök bölgesine de Perionyx türü solucan zarar verebilir. (Kakule: (Kardamom / Ingver / Cardamome / Cardamom / Elettaria cardamomum ) Batı ve Güney Hindistan, Güneydogu Asya’nın sıcak bölgelerinde yetişir. 4-5 m boyunda, büyük yapraklı çok yıllık bir bitkidir. Özellikle Güney Hindistan’ın bataklık ormanlarında yabânî olarak yetişir. Kakulenin meyveleri 1-2 cm uzunlukta, sarımsı yeşil ve kirli beyazımsı renktedir. Tohumları mercimek şeklinde ve büyüklüğünde, kırmızımsı esmer renkte olup, keskin kokuludur. Kakule yetiştiği yere göre isim alır. Seyhan kakulesi, Malabar kakulesi, Siyam kakulesi gibi)